- 五忍
- The five stages of bodhisattva-(sa) kṣānti, patience or endurance according to the [lang id =1028]別教:(1) [lang id =1028]伏忍the causes of passion and illusion controlled but not finally cut off, the condition of [lang id =1028]十住, [lang id =1028]十行, and [lang id =1028]十廻向;(2) [lang id =1028]信忍 firm belief, i. e. from the [lang id =1028]初地 to the [lang id =1028]三地;(3) [lang id =1028]順忍 patient progress towards the end of all mortality, i. e. [lang id =1028]四地 to [lang id =1028]六地;(4) [lang id =1028]無生忍 patience for full apprehension, of the truth of no rebirth, [lang id =1028]七地 to [lang id =1028]九地; and(5) [lang id =1028]寂滅忍 the patience that leads to complete nirvana, [lang id =1028]十地 to [lang id =1028]妙覺; cf. [lang id =1028]五位.* * *﹝出仁王護國經﹞ 〔一、 伏忍〕, 伏即隱伏, 忍即忍可, 又安忍也。 謂地前三賢之人, 未得無漏。 未能證果, 但有智故, 能伏煩惱而不能斷, 故名伏忍。 (三賢者, 十住、 十行、 十回向諸菩薩也。 無漏者, 不漏落生死也。 ) 〔二、 信忍〕, 信者, 隨順不疑也。 謂初地、 二地、 三地菩薩, 得無漏信, 故名信忍。 (初地即十地中初歡喜地, 二地即離垢地, 三地即發光地。 ) 〔三、 順忍〕, 順即隨順, 亦從也。 謂四地、 五地、 六地菩薩順菩提道, 趣向無生之果, 故名順忍。 (四地即燄慧地, 五地即難勝地, 六地即現前地。 ) 〔四、 無生忍〕, 謂七地、 八地、 九地菩薩, 妄惑已盡, 了知諸法悉皆不生, 故名無生忍。 (七地即遠行地, 八地即不動地, 九地即善慧地。 ) 〔五、 寂滅忍〕, 謂第十法雲地, 等覺菩薩, 妙覺果佛, 諸惑斷盡, 清淨無為, 湛然寂滅, 故名寂滅忍。 (等覺者, 以去後佛位, 猶有一等, 勝前諸位, 得稱為覺也。 妙覺者, 智照圓明, 不可思議也。 若論四十二位, 則開十住、 十行、 十回向、 十地、 等覺、 妙覺, 各為一位, 今但論四十位, 則以等覺、 妙覺攝於法雲地也。 )* * *一、 伏忍, 別教菩薩於十住十行十迴向三賢間, 未斷煩惱種子, 而制伏之不使起之位; 二、 信忍, 於初地至三地間, 既見法性而得正信之位; 三、 順忍, 於四地至六地間, 順菩提道而趣向無生果之位; 四、 無生忍, 於七地至九地間, 悟入諸法無生理之位; 五、 寂滅忍, 於第十地及妙覺間, 諸惑斷盡而涅槃寂滅之位。 忍者忍可, 或安忍之義, 即心安住於其理而不動搖。
Dictionary of Buddhist terms. 2013.